Kraj XIX i početak XX veka u feminističkoj kulturi predstavlja period otpora prema muškoj hegemoniji praćen kontinuiranim pokušajima feministkinja i feminista da postignu dugo željenu liberalizaciju. Konstruisanje feminističkog ideala nove žene unosi radikalne promene u patrijarhatom okovano društvo. Ženski intelekt i talenat konačno dolaze do izražaja, raste broj nezavisnih, obrazovanih žena koje prisvajaju feministički model življenja, vrednuju slobodu i počinju da istražuju nove, do tada nepoznate prostore.

Tema publikacije Defiant Trajectories, Mapping out Slavic Women Writers Routes, čije su urednice Katja Mihurko Poniž, Biljana Dojčinović i Maša Grdešić, uporište ima upravo u konceptu nove, oslobođene žene i ne predstavlja konvencionalni zbornik naučnih studija. Radovi objedinjeni u ovom izdanju Foruma slovenskih kultura predstavljeni su na konferenciji Women Writers Route održanoj u aprilu 2019. godine u Ljubljani, i rezultat su uspešno realizovane ideje o kreiranju svojevrsne mape puteva izabranih slovenskih književnica. Njihovi životi i umetničko stvaralaštvo usko su povezani s društveno-političkim prilikama XIX i XX veka, te pružanje šireg istorijskog konteksta čini sastavni deo svake od studija. Baveći se sudbinama žena koje su ostavile trag, autorke u svojim istraživanjima oživljavaju sećanje na neke od najistaknutijih žena hrvatske, crnogorske, poljske, ruske, srpske i slovenačke književnosti.

Maša Grdešić u svom radu pod nazivom The Gender of Croatian Modernity: Marija Jurić Zagorka and Ivana Brlić-Mažuranić podrobno analizira umetničke puteve dveju književnica istovremeno praveći osvrt na razvoj i uticaj feminističke teorije i studija roda u Hrvatskoj, kao i pitanje integracije žena u hrvatski književni kanon. Savremenice Marija Jurić Zagorka, autorka istorijskih romana, i Ivana Brlić-Mažuranić, koja se proslavila pišući bajke za decu, izdvajaju se kao najistraživanije žene hrvatske književnosti. Koncept studije je komparacija tadašnjih percepcija njihovog umetničkog stvaralaštva zasnovanih na različitim životnim stavovima autorki. Čvrsti feministički ideali, politički angažman i težnja ka uvođenju inovacija u tradicionalni književni model Marije Jurić Zagorke, suprotstavljeni su aristokratskom poreklu i prihvatanju uloge žene i majke Ivane Brlić-Mažuranić. Analizirajući okolnosti pod kojima su stvarale, autorka istraživanja ističe i ono što ih povezuje – stigmu koja je pratila Mariju Jurić Zagorku kao feminističku aktivistkinju i Ivanu Brlić-Mažuranić kao književnicu čiji je rad shvaćen kao majčinska dužnost, bez umetničke vrednosti.

Kulturno-političke prilike u Crnoj Gori s kraja XIX i početka XX veka jedna su od centralnih tema rada Divna Veković – Our Heroine autorke Ksenije Rakočević. Istraživanje obuhvata biografiju Divne Veković, prve žene doktora nauka u Crnoj Gori, poznate po svojim prevodima Gorskog vijenca, poezije Jovana Jovanovića Zmaja i pripovedaka Vuka Karadžića na francuski jezik. Baš kao i u slučaju hrvatskih književnica, izvanredan talenat Divne Veković praćen je brojnim kritikama i osporavanjima, zbog čega ne postoji dovoljno relevantnih izvora o njenom životu i radu.

Kao jedna od najistaknutijih žena poljske književnosti u zborniku se navodi Marija Konopnička. Autorku svetske klase, čija se dela porede s delima Virdžinije Vulf i Tomasa Mana, zadesila je sudbina slična onim koje su proživele i druge slovenske književnice tog vremena. Studija Monike Rudas-Grodske (Monika Rudaś-Grodzka), Katarzine Nadane-Sokolovske (Katarzyna Nadana-Sokolowska) i Emilije Kolinko (Emilia Kolinko), koja nosi naziv Maria Konopnicka (1842–1910): In Search of Individual Emancipation, otkriva pojedinosti iz života slavne književnice, borbu s patrijarhalnim ustrojstvom, osudama sveštenstva i zalaganje za rodnu ravnopravnost i prava žena. U skladu sa samom idejom zbornika, autorke nam kroz svoje istraživanje predstavljaju i putešestvije Marije Konopničke kroz evropske zemlje okarakterisano kao period lične slobode koja je podstakla njenu kreativnost i iznedrila neka od njenih najpoznatijih dela.

Iz srebrnog doba ruske književnosti izdvajaju se svetskoj javnosti najpoznatije slovenske autorke – Ana Ahmatova, Marina Cvetajeva i Zinaida Gipijus. Ekaterina Artemiuk (Ekaterina Artemyuk) ističe da je cilj studije pod nazivom The Life and Literary Work of Russian Women Writers of the Early 20th Century: Their Artistic Merit, Cultural Contribution, and Meaning for the Present rasvetljavanje nepoznatih podataka o životu i radu ovih autorki, kao i uključivanje savremenih kulturnih organizacija, biblioteka, spomen-kuća, književnih salona i drugih lokacija od značaja na mapu slovenskih književnica.

Lik i delo Jelene Dimitrijević, najveće srpske književnice među putnicama i najveće putnice među književnicama, predstavlja Biljana Dojčinović u svom radu The European Routes of Jelena J. Dimitrijević. Centralna tema istraživanja počiva na iscrpnoj analizi uloge putovanja u životu, radu i percepciji sveta ove književnice. Pišući o sudbinama mladih Turkinja u haremima, Jelena Dimitrijević jača empatiju prema ženama, zbog čega feministički duh postaje jedna od glavnih karakteristika njene književnosti. Biljana Dojčinović analizira najpoznatija dela srpske autorke hronološki prateći njena putovanja od Evrope do Severne Amerike, Afrike i Azije. Žudnja za otkrivanjem nepoznatog Jelenu Dimitrijević navodi da pomera granice ženske slobode, upoznaje nove svetove i svoje dragoceno iskustvo prenosi na papir. Studija pruža širi kontekst za shvatanje književnog značaja autorke čija se dela ne svode na puko opisivanje pejzaža i događaja, već tretiraju izuzetno bitna društveno-politička pitanja. Oslobođena svih vrsta predrasuda, protkana kosmopolitskim duhom i multikulturalnošću, dela Jelene Dimitrijević neprestano preispituju kulturne tradicije, patrijarhalna načela, položaj žena u različitim društvenim sredinama i kao takva predstavljaju svojevrsnu kritiku evropskog načina života.

Snažan feministički ideal odredio je i stvaralaštvo slovenačke književnice Zofke Kveder. Žena čiji je rad ostavio dubok trag na regionalnoj književnoj sceni XX veka bila je uzor mnogim savremenicima i izuzetno cenjena kao autorka proze, dramskih dela, pozorišne i književne kritike, ali i kao urednica ženskih časopisa i borkinja za ženska prava. Katja Mihurko Poniž, uz osvrt na turbulentan život i tragičan kraj slovenačke ikone feminizma, u studiji Zofka Kveder – Slavic Cultural and Feminist Icon of the Early 20th Century detaljno ispituje zasluge na osnovu kojih je slavna autorka obezbedila značajno mesto ne samo u slovenačkoj, već i u jugoslovenskoj književnosti. Sećanje na Zofku Kveder jednako je prožeto njenim umetničkim stvaralaštvom kao i zalaganjem za razvoj feminističkih ideala, budući da su njena dela često predstavljala odraz statusa žena tog vremena. Aktivno preispitujući pitanja ženske inferiornosti, rodnih stereotipa, femicida, prostitucije, seksualnosti, vanbračnog majčinstva, reproduktivnih prava, slobodne ljubavi i drugih kontroverzi, slovenačka književnica je uputila žustru kritiku na hipokriziju savremenog društva i jasno odbacila tradicionalne paradigme, zbog čega se i prema današnjim standardima može smatrati vanvremenskom ličnošću.

Sličnost naizgled različitih životnih puteva pomenutih slovenskih književnica ogleda se pre svega u činjenici da su bile žene u dominantno muškom svetu, individue slobodnog duha, željne novih iskustava i izazova, putovanja i borbe za svetliju budućnost. Svojom hrabrošću Marija Jurić Zagorka, Ivana Brlić-Mažuranić, Divna Veković, Marija Konopnička, Ana Ahmatova, Marina Cvetajeva, Zinaida Gipijus, Jelena Dimitrijević i Zofka Kveder prešle su put koji je utabao staze novim generacijama žena u književnosti. Studije objedinjene u ovom izdanju nisu samo deo istorijske i geografske trajektorije, već feminističko zaveštanje žena koje su ostavile trag u slovenskoj kulturi i, kako same autorke naglašavaju, hrabro otkrivale nove prostore.