Monografija Lele Vujošević Žensko lice istorije Kragujevca predstavlja još jedan značajan doprinos revizionističkom pristupu „objektivnoj i neutralnoj“ istoriografiji i pomak od istorije ratovanja i znamenitih političara ka „history from below“, to jest sagledavanju društvene stvarnosti „odozdo“, iz perspektive „običnog“ čoveka, što vodi sveobuhvatnijem uvidu u život nacija i gradova gde žene, iako skrajnute, čine značajan stvaralački subjekat.

U Predgovoru autorka daje kratak prikaz stanja analiza zasnovanih na studijama roda u nas i zapaža da na polju istoriografije, pored ideoloških prepreka, oveštala metodologija istraživanja isključivo pisanih podataka, i to o muškarcima kao istorijskim akterima i agensima, neprijateljski gleda na prodiranje oralne metode, oslanjanja na autobiografsku građu i usmena svedočanstva. Autorka potom pruža istorijsku i demografsku sliku Kragujevca od 1735. do 2011. godine, opisuje nekadašnje prestoničke institucije, predočava značaj otvaranja čitališta i drugih mesta okupljanja i razmena znanja i ideja. Osobito zanimljiv deo ovog poglavlja jeste predočavanje prvih emancipatorskih trzaja, ali i patrijarhalnih reakcija dvorskog sveta, zatim upućivanje na zapise putopisaca koji su zapažali težak i marginalizovan položaj srpske žene s jedne strane, i na obilje narodnih verovanja, običaja, usmenih i pisanih umotvorina kojima se ženi pripisuju negativna svojstva sa druge strane.

Glavni deo knjige sastoji se iz tri poglavlja koja se bave ženskim školama, ženskim društvima i znamenitim ženama pojedinačno. Odeljak „Ženske škole“ trasira put emancipacije Kragujevčanki od početaka njihovog opismenjavanja na čelu sa Ankom i Savkom Obrenović i uredbama o obrazovanju iz 1844. i 1846. godine, preko osnivanja osnovnih i viših ženskih škola, među kojima se izdvajaju Ženska učiteljska škola (prva škola tog tipa u Kneževini Srbiji utemeljena odlukom Narodne skupštine iz oktobra 1870), Ženska (realna) gimnazija i Ženska stručna škola Kragujevačkog ženskog društva, te Ženska zanatska škola Šumadijskog kola srpskih sestara. Učenice su u njima uglavnom osposobljavane za „ženske“ poslove i praktičan rad, a najveći deo njih nastavljao je učiteljski ili nastavnički poziv po završetku školovanja. Autorka navodi i druge oblike društvenog i umetničkog angažovanja i udruživanja učenica, kao što su literarne družine na čijim se okupljanjima, između ostalog, razmatralo žensko vaspitanje i obrazovanje, zatim Književno­pedagoška družina Dositej, Podmladak Crvenog krsta, Podružnica Ferijalnog saveza, Kolo planinki itd. U završnom delu ovog poglavlja nazvanom „Odbrana prava žene“, autorka u kratkim crtama osvetljava glavne emancipatorske ideje začete kod Meri Vulstonkraft (Mary Wollstonecraft) i Džona Stjuarta Mila (John Stuart Mill) i njihov odjek u Jugoslaviji zahvaljujući, između ostalog, Svetozaru Markoviću, i skreće pažnju na diskriminišuće zakone i otpore na koje su nailazile žene, pre svega učiteljice, pokušavajući da se zaposle.

U poglavlju „Ženska društva“ razmatra se širi kontekst u kojem je začeto društveno-političko angažovanje žena i ističe rad Katarine Milovuk u prvom Ženskom društvu i pri mesečniku Domaćica, zatim Pauline Lebl-Albale pri Udruženju univerzitetski obrazovanih žena, kao i aktivizam žena (i reakcije na njega) s ciljem dobijanja prava glasa i izjednačavanja primanja. Od kragujevačkih organizacija i podružnica istaknuti su Kragujevačko žensko društvo, jedno od prvih u Kneževini Srbiji, osnovano 1876, prvenstveno okrenuto dobrotvornom radu, humanitarnim misijama i negovanju ranjenika, kao i Šumadijsko kolo srpskih sestara, osnovano 1903. i naročito zaslužno za otvaranje privatne Ženske stručne škole, potonje Ženske zanatske škole. Autorka zatim predočava kako je kragujevačka štampa, afirmativno ili omalovažavajući, pisala o ulozi žene i ženskim udruženjima i političkim organizacijama do početka Drugog svetskog rata, da bi se osvrnula na doprinos dobrovoljki u Balkanskim i Prvom svetskom ratu, a zatim i na rad i borbu partizanki. Autorka se ne libi kritičkog osvrta na popularne novinske tekstove spisateljica poput Milice Jakovljević, za koju uočava da u „prozi za gospođice“ učvršćuje patrijarhalni koncept muškog prestiža, to jest ženske potčinjenosti, kako bi podvukla da časopisi namenjeni ženama predstavljaju jedan od najjačih mehanizama kojima se sistemski oblikuju ženski identitet i realnost. Zaključni deo ovog poglavlja osvetljava rad ženskih organizacija posle 1945. godine (AFŽ, Društvo žena, Kolo srpskih sestara, Žene u muzici).

Treći deo knjige posvećen je znamenitim ženama koje su rođene i/ili živele i delale da području Kragujevca. Istakavši u Predgovoru da je iz razmatranja izuzela one žene koje istorija manje ili više pamti jer su se uklapale u patrijarhalni konstrukt mita o ženi (slavne gradske lepotice, žene u udruženjima koja podupiru patrijarhalnu strukturu i rodnu hijerarhiju, žene koje su ostale zapamćene po porodičnim ulogama), autorka posebnu pažnju u ovom odeljku daje najpre kneginji Ljubici Obrenović, zatim ženama u socijalističkim i komunističkim pokretima, u kulturi, u sportu, naučnicama i stručnjakinjama, dobrotvorkama i zadužbinarkama, te pripadnicama stranih humanitarnih misija u Kragujevcu. Na ovim stranicama našla su se poznata, ali u udžbenicima istorije i dalje nedovoljno istaknuta imena sestara Ninković, Katarine Bogdanović, Nade Naumović, Draginje Todorović, Sofije Nikolić, Katarine Barjaktarović, oživljeno je sećanje na jednu od najboljih srpskih glumica s kraja 19. veka Jelenu Lenku Hadžić, prvu srpsku kostimografkinju i šminkerku Jelenu Vuković, značajnu književnicu Milicu Janković, hemičarku Persidu Ilić – prvu ženu asistenta na Beogradskom univerzitetu, i mnoge druge znamenite ličnosti.

Posle Beograda, Novog Sada, Kikinde, Kruševca, Užica i Bajine Bašte, Leskovca i drugih mesta, bivša prestonica dobila je zaslugom Lele Vujošević pažnje vrednu studiju koja se pridružuje važnim rezultatima istraživanja istorije svakodnevnog života na teritoriji Srbije i bivše Jugoslavije. Autorka je u prikupljanju građe konsultovala i analizirala iscrpan korpus napisa iz kragujevačkih i beogradskih glasila od 1903. do 2013. godine, preko Biltena sudske prakse, oskudnog materijala u Istorijskom arhivu, do prevoda i domaćih značajnih publikacija iz oblasti studija roda i istorije svakodnevnog života, ne zanemarivši usmena svedočanstva potomaka ili poznanika, te dokazavši da ovakva „netradicionalna“ istoriografska metodologija predstavlja izuzetan „dodatak“ konvencionalnoj građi i nemerljiv doprinos boljem poznavanju društvenih fenomena.