Navigacija

Novi putevi i neistražene oblasti: digitalna humanistika

Povodom obeležavanja šezdeset godina postojanja Katedre za opštu književnost i teoriju književnosti na Filološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu, od 24. do 26. oktobra 2014. održan je međunarodni naučni skup pod nazivom „Komparativna književnost: teorija, tumačenja, perspektive“.

Imajući u vidu tradiciju književnog i teorijskog proučavanja, kao i tradiciju podučavanja komparativne/opšte književnosti na Beogradskom univerzitetu od 1873. godine, a naročito od obnove Katedre 1954. godine, ovaj naučni skup obeležila su raznovrsna istraživanja, kao i ponekad suprotstavljeni pristupi i interpretacije, prisutnih akademskih radnica i radnika. Radovi predstavljeni na skupu obuhvatili su brojne teme: od preispitivanja pojma komparativna književnost, preko položaja koji disciplina ima danas, te njenog odnosa prema filologiji ili, pak, studijama kulture, do susreta komparativne književnosti sa novim svetovima, uključujući tu i izazove koje su pred nju postavile teorije roda i digitalna humanistika.

U okviru panela „Novi putevi i neistražene oblasti: digitalna humanistika“, koji je bio posvećen pitanjima i problemima koji nastaju kada se u tesnu vezu dovedu komaprativna književnost, s jedne strane, i teorije roda i digitalna humanistika, s druge, četvoro panelista predstavilo je svoja istraživanja: An Birgit Roning i Biljana Dojčinović, te Saša Rudan i Evgenija Kelbert.

Biljana Dojčinović, sa Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu, predstavila je istoriju teorija roda u srpskom kontekstu i ukazala na digitalnu humanistku kao najnoviju oblast unutar ovog teorijskog diskursa. Ovo uvodno izlaganje “A History of Discipline Which is Not One – From the Notion of Gender to the Digital Humanities” („Istorija discipline koja to nije – od pojma roda do digitalne humanistike“) bavilo se vezom između digitalne humanistike i transnacionalnog proučavanja ženske književnosti (odnosno, pisanja), a sa stanovišta projekta Knjiženstvo i istorije feminističke kritike u Srbiji.

Saša Rudan, sa Univerziteta u Oslu, i Evgenija Kelbert, sa Univerziteta Jejl, u zajedničkoj prezentaciji pod nazivom “Use of Digital Humanities techniques in the context of (self-) translation and bilingual writers” („Upotreba tehnika digitalne humanistike u kontekstu (samo)prevođenja bilingvalnih pisaca“), skrenuli su pažnju na tri oblasti, odnosno aspekta digitalne humanistike: proces prevođenja (analiza različitih prevoda romana Ana Karenjina); samo-prevođenje (ruski bilingvalni pisci – Vladimir Nabokov, Josif Brodski); te početno istraživanje u polju srpske književnosti.

An Birgit Roning, sa Univerziteta u Oslu, predstavila je rad pod nazivom “The Female Robinsonades: A Challenge to Comparative Literature and the Potential of Digital Tools” („Ženske robinzonijade: izazov komparativnoj književnosti i mogućnosti digitalne humanistike“). Pojam „ženske robinzonijade“ obuhvata priče o brodolomima koje su napisale žene pisci i/ili imaju ženske protagoniste; uz to, ona je sakupila bibliografiju od 95 dela, odnosno, 350 izdanja (ženske robinzonijade, bibliografija). An Birgit Roning pokazala je u svom izlaganju da je korpus dela koji se sastoji od raznih ženskih robinzonijada zanimljiv predmet proučavanja u okviru komparativne književnosti zato što ukazuje na osnovna pitanja žanra i roda, kao i na vezu sa kulturalnom istorijom i studijama prevođenja. Smeštanje ovakvog istraživanja unutar okvira digitalne humanistike pruža mogućnost za proučavanje nekoliko aspekata navedenog korpusa.

New Courses and Uncharted Territories: Digital Humanities

Na početak stranice